Ván cờ thế sự - Một dòng sông của cảm xúc

Ván cờ thế sự - Một dòng sông của cảm xúc

Tác giả Nguyễn Kiến Quốc là hội viên Câu lạc bộ Thơ Việt Nam, sinh năm 1957 tại Ninh Hiệp - Gia Lâm - Hà Nội, ra đời bên dòng Sông Hồng cuồn cuộn chảy, nơi còn lưu lại những dấu tích, những trận tuyến hào hùng của một thủa cha ông chống giặc ngoại bang, vì thế hoài niệm thủa ấu thơ nơi anh đã gắn liền với dòng sông ấy, cảm xúc trong thơ anh, cũng khởi nguyên từ dòng sông ấy, với mọi cấp độ thấm đẫm vào mỗi câu thơ, mỗi hình ảnh thơ. Qua lớp ngôn từ bình dị, dân dã, không hề lên gân, làm dáng cho câu chữ, mà khi đọc thơ anh vẫn có sức lay động lòng người đến lạ lùng: Ta hỏi em? Có ai xa không nhớ? /Dòng Sông Hồng đỏ mắt cõng trời thơ/ Đã bao phen nhấn chìm quân giặc dữ/ Để hôm nay lồng lộng cả đôi bờ – Cha Tôi.

            Chiến tranh đi qua, bao lớp người ra đi, trong mỗi người đều mang theo bên mình một hình ảnh quê hương, gần gũi gắn bó, đó là điểm tựa tâm linh giúp người lính vững bước trên đường trường quân hành đi suốt cuộc chiến khốc liệt. Đối mặt với quân thù, với cái chết cận kề không hề nao núng, run sợ. Quê hương với bao đặc trưng cùng các biến thể của nó, có khi là chút hoài niệm về người cha thân yêu: Con cá nhỏ lao mình ngược sóng/ Sỏi nằm im, lắng những cơn say…/ Tay cha nâng một bước đi lên/ Rồi người cho cả cái tên/ Mang đi chiến đấu gan bền xông pha – Cha tôi. Có lúc là bóng dáng một dòng sông quê êm đềm in bóng con đò của mẹ ngày ngày lầm lũi trên sóng nước: Cái đò là cái đò cong/ Nửa dò sông nước, nửa rong dò trời – Chuyến đò của mẹ, khi da diết, sâu thẳm tận cõi lòng một triết lý sống đời: Lần sông… hỏi con đò già?/ Đò ơi! Có thấy? Người là - đò ơi!/ Toạc chân đi khắp đất trời/ Tìm theo cái bóng, một thời trót rơi – Hỏi con đò già?.  

            Trong dòng chảy miên man của cuộc sống thường nhật, đầy rẫy xô bồ, bon chen những bài thơ của Nguyễn Kiến Quốc âm thầm len lỏi trong lòng đời, chắt lọc nỗi đau đớn, bất công từ mỗi phận người, không ầm ã, không vội vàng, cứ nhẩn nha tung tẩy để người đọc thấm dần, thấm dần sau mỗi câu, mỗi chữ, mỗi tứ thơ, để rồi cuối cùng bật lên thành nỗi niềm đồng cảm sẻ chia: Đầm đìa sông khóc, đời thương khóc!/ …Dìm bao lời hẹn – Tắt trang thơ - Chia sẻ nỗi đau.

Quặn thắt nỗi lòng, những dòng chữ tròn xoe như giọt nước mắt lăn dài trên mặt giấy, rồi lặng lẽ khô dần, kết tinh lại thành những đắng đót mặn mòi trong tâm tư người đọc. Chỉ một tiếng rao “bánh mì” của em bé tật nguyền bán hàng rong trên phố chiều mưa mà Nguyễn Kiến Quốc  một lần bắt gặp, nhưng đã kịp run lên nỗi thương cảm xa xót: Xe lăn cõng đời mệt lử…/ Đằm nên dòng lệ xót thương/… Em bán bốn mùa rong ruổi/ “Bánh mì ” khắp phố xênh xang/ … Bỗng thấy lòng mình quặn nhói/ Thương em! Anh khóc cùng trời! – Chiếc xe lăn và em bé tật nguyền.

Có lúc tưởng như nỗi đau kia sẽ khiến con người bất lực, bởi cuộc đời vẫn còn đó đầy rẫy những bất công, bất công hiển nhiên tồn tại giữa lòng người, không dễ gì tước gỡ, loại bỏ, ở khía cạnh này những dòng thơ của anh bất chợt trở lên chát đắng, đầy phẫn uất: Chú chim nhỏ mắc tóc ai?/ Mà kêu, nghiền nát đêm dài tang thương/ Vô tình động tới “giá gương”/ Tôi ra gỡ…Bỗng nhói thương xót mình – Chú chim nhỏ và tôi. Chỉ với hình ảnh chú chim nhỏ khản giọng kêu mắc tai ương, chủ thể của bài thơ là Tôi, trong khoảnh khắc đối diện với hoàn cảnh thật chú chim đang trong cơn tuyệt vọng, thật bất ngờ, đã nhận ra đúng bản chất thật trong con người mình, nào cần viện tới “Nhiễu điều với giá gương” chỉ với: Hình như: Tôi , chú dõi trông…/ Cả hai giữa chốn mênh mông thấu lòng! -  Chú chim nhỏ và tôi. Tứ thơ đã được đẩy bật, nâng tới tầm cao mới của tính chân, tính thiện rồi đó!

            Trên hành trình đi tìm lại chính mình, đi tìm hồn thơ trong cái không thơ, quả thật không ít người đã chắp tay, chịu bất lực trước chính dòng xúc cảm của mình, Nàng Thơ từ muôn đời vẫn đỏng đảnh, khó chiều là thế, có tài thơ thôi chắc hẳn vẫn chưa đủ, cần phải có bầu nhiệt huyết luôn sục sôi trong trái tim, và cần thiết hơn nữa ấy là cái tầm của người cầm bút dám chấp nhận bước vào cuộc chơi câu chữ đầy bi tráng: Vác bút tung hoành hoạ thế gian/ Vít mây trói chặt cái đa mang/ Rong thuyền chém sóng hôn trời đất/ Vét lệ “Cô nên” hoá sách vàng – Vô Đề.

            Tập thơ Ván cờ thế sự do Nhà xuất bản Lao động ấn hành năm 2007, được Nguyễn Kiến Quốc viết công phu và giàu cảm xúc, 68 bài thơ trong tập là 68 mạch chảy ngầm lan toả đến từng góc gách của cuộc sống đương đại, của từng số phận con người. Thi liệu trong mỗi bài, mỗi tứ thơ được anh sàng lọc, tuyển chọn tinh tế, có nhiều bài đã đạt đến độ chín của sự thể nghiệm, sáng tạo, tạo được dấu ấn riêng cho toàn tập thơ, nếu bạn đã đọc Ván cờ thế sự, chắc hẳn cũng như tôi, sẽ tìm được cho mình nhiều điều thú vị trong tập thơ này. 

 Nhật Hồng